Diz protezi ameliyatı günümüzde sık uygulanan bir cerrahi işlem olarak karşımıza çıkmaktadır. Geçmişte diz protezi ameliyatı günümüzde uygulandığı kadar tercih edilmemekteydi. Bunun sebebi günümüzde bu uygulama üzerine çok ileri derece de bir teknolojik ve tıbbi ilerleme olmasıdır. Fakat burada diz protezi uygulanacak olan kişilerin veya hasta yakınlarının bu ameliyat ile ilgili olarak bilmesi gerekenleri paylaşacağız.

Diz protezi diz eklemi yüzeylerinin kaplanma işlemidir. Diz ekleminde oluşan aşınmalar veya tahribatlar yahut oluşan kırılma veya çıkma durumunda başka tedavi seçenekleri yararsız ise diz protezi yapılabilir. Diz protezleri genel olarak insan vücudunda zarar vermeyecek ve hızlı bir şekilde uyum sağlayacak olan titanyum üzeri krom - kobalt, oxinium kaplama gibi maddelerden imal edilirken ara bağlantıyı sağlayacak olan maddeler ise seramik veya plastikten imal edilmektedir. Burada bu özel parçalar sayesinde kişinin eklemi kaplanarak yapay bir eklem oluşturulmaktadır.

Bu cerrahi işlem ise ilk kez 1968 yılında uygulanmaya başlanmış ve günümüze kadar yukarıda bahsettiğimiz gibi gelişmiştir. Bu gelişmeler ise cerrahi teknikler yönünden ve kullanılan maddeler yönünden değişiklik göstermektedir.

Diz Protezi Ameliyatı Hangi Hastalara Uygulanır?

Diz protezi ameliyatının hangi hastalara uygulanacağı da ayrı bir soru işaretidir fakat buna hekimler karar verse de bu kararın belli başlı noktaları bulunmaktadır. Bu noktalar istirahat veya fizik tedavi yahut ilaç tedavisi ile istenilen sonuçlara varılmaması ve kişinin şikayetlerinin ortadan kaldırılamaması olarak bilinmektedir. Ayrıca kişinin diz ekleminde oluşan tahribatın büyüklüğünün yanı sıra eklemde oluşan kırık veya çıkık yahut aşırı derecede hasar görme aşınma gibi durumlarda da protez cerrahisi operasyona karar verilmektedir.

Genel olarak kişinin günlük hayatta yaptığı işleri eskisi gibi yapamaması yani hayat standardı karar için en önemli kriterdir. Kimi kişilerde merdiven inme çıkma veya eğilip kalkma yahut yürür iken zorluk çekme durumları hayat standardını belirlerken kimilerinde sportif yürüyüş, seyahat kısıtlaması protez gerekçesi olabilir. Diz protezi uygulanacak hastanın hekimler tarafında ideal olarak 60-65 yaş üzerinde olması beklenirken bazı durumlar da bu yaş daha da genç kişilere kadar inmektedir. Romatoid veya osteonekroz gibi durumlarda genç hastalara da diz protezi cerrahi işlemi uygulanmaktadır.

Ameliyatı Öncesi Yapılan Tetkikler

Diz protezi ameliyatı öncesinde bazı tetkikler zorunludur. Standart kan değerleri, sistemik hastalıkların kontrolü ( şeker hastalığı, tansiyon hastalığı ) dışında gerek görüldüğünde kardiyoloji konsültasyonu yapılır. Biz rutin olarak idrar ve burundan örnek alarak hastanın vücudunda bulunan sonrasında risk oluşturacak mikropları kontrol ediyor, varsa tedavi ediyoruz. Ameliyat esnasında hastaya genellikle epidural anestezi bazı özel durumlarda ise genel anestezi yapılmaktadır. Uygulanan anestezi sonrasında ise hastanın diz kapağının ön kısmında bir kesi açılmaktadır. Açılan bu kesi ile birlikte hastanın diz eklemine ulaşılmakta burada bulunan ana kemikler olan femur tibia ve patella kemiklerine ulaşılmaktadır.

Bu eklem kemiklerinin birbirine temas eden yüzeylerinde oluşan hasarlı bölge yine bir kesi yardımı ile kesilerek alınmaktadır. Bundan sonra ise buraya uygun olan protez parçası protez alçısı denilen dolgu maddesi ile birlikte yerleştirilmektedir. Bu protez alçısına ise polimetil metakrilat adı verilen bir maddeden üretilen bir kemik çimentosu da denilebilir. Hazırlanan bu kemiğin yüzeylere tutturulması için kullanılan kemik çimentosu aynı zaman da protezi daha çabuk bir şekilde uyum sağlaması ve yerine yerleşmesini de sağlamaktadır. Bu işlem sayesinde aşınmış veya tahribata uğramış olan eklem yüzeyleri metal bir kemik ile kaplanmış olmaktadır. Ameliyat süresi ise kişiden kişiye değişmek kaydı ile ortalama olarak 1 ila 2 saat arası bir süreyi kapsamaktadır.

Ameliyatı Sonrası Ağrı Olur mu?

Ameliyat sonrasında kişinin oluşacak şiddetli ağrılarının kontrolü ve bu ağrıları en aza indirmek amacı ile epidural yani belden veya damar yolundan ilaç vermek için ağrı pompaları konulmaktadır. Ameliyatın hemen ertesi gününde kişi diz eklemi hareketlerine başlayabilmektedir. Bir gün geçtikten sonra hasta tuvalet ihtiyacı için veya odada dolaşabilmek için yardım alarak hareket edebilmekte, yürüyebilmektedir. 3. Gün hastalar merdiven iner ve çıkarlar. Hastadan hastaya değişmek kaydı ile hastaneden taburcu olma süresi 3 ila 5 gün gibi bir süre zarfını kapsamaktadır.

Diz protezi ameliyatı sonrasında kişi eskiden oluşan ağrılarının büyük bir çoğunluğundan kurtulmaktadır. Ayrıca eskiden yapamadığı günlük hareketlerini de yapabilmektedir. Fakat bu yaklaşık olarak 4 ila 8 hafta gibi bir süre almaktadır. 15 günden önce kişi destek almadan sokağa çıkma veya yürüme gibi eylemleri kendi başına denememelidir. İyi bir elde iyi bir protezin 25- 30 yıl ömrü vardır. Kişinin koşma veya zıplama gibi hareketleri içeren olaylardan ve sporlardan uzak durması önerilir. Bunun sebebi ise ekleme takılan protezin ömrünün kısalmasıdır. Protez ömrünü tamamladığında dizlerde oluşan yakınmalar yeniden ortaya çıkabilmektedir. Ancak aşınan protezlerin değiştirilmesi günümüzde aynı başarı ve güvenle yapılabilmektedir.

Ameliyat sonrasında oluşabilecek olan enfeksiyon riskine karşı kişi kendini çok sıkı bir şekilde korumalıdır. Özellikle dizin ön tarafına açılan kesi yerine atılmış olan dikişleri alınana kadar ve alındıktan sonra ise dikiş yerleri kapanana kadar süreç çok önemlidir. Bu aşamada yarayı ıslatmak, pansumanın açık kalması çok risklidir.

Diz Protezi ile alakalı olarak daha fazla bilgilenmek için tıklayınız.