Diz eklemi; öndeki kemiğin (uyluk), bacak ve dizin (patella) arasındaki bağdır. Diz eklemindeki kemikleri birbirine bağlayan çeşitli bağlar vardır. Diz eklemindeki ön ve arka bağlar "X bağ" oluşturur ve birbirlerinin içine geçerler. Dizdeki bu çapraz çizgiler işaretçinin ileri geri hareketini kontrol eder. Diz içinden çapraz olarak geçen ön çapraz bağlar, bacak kemiğinin uyluk önünde dönmesini önler ve dizde stabil rotasyon sağlar.

Ön Çapraz Bağ Hasarına Neden Olan Etkenler

Çapraz dikiş ve ön çapraz bağdaki hasara genellikle spor yaralanmaları denir. Diz üzerinde ani bir dönüş, durma veya yön değişikliği sonucu stres, dikiş ve ön çapraz bağda yaralanmalara neden olabilir. Ön çapraz bağlar hasar görürse, doku kısmen veya tamamen yırtılmış olabilir. Küçük yaralanmalar için, ön çapraz bağlar gerilmesine rağmen bozulmadan kalabilir. Araştırmalar, kadın sporcuların ön çapraz bağda erkeklere göre daha fazla hasar yaşadığını göstermektedir.

Hangi Sporlarda Risk Daha Yüksektir?

Ön çapraz bağın hasar görmesi en sık aşağıdaki spor dallarında yaşanan yaralanmalardır:

• Futbol
• Basketbol
• Tenis
• Voleybol
• Kayak
• Jimnastik
• Dans

Ön çapraz bağ hasarı olan sporcular önceki seviyelerine dönmek için ameliyatla karşılaşabilirler. Ön çapraz bağda meydana gelen yaralanmalar, birçok başarılı sporcunun kariyerini kesintiye uğratabilir.

Ön Çapraz Bağ Hasarının Belirtileri Nelerdir?

• Dizde uyuşukluk
• Şiddetli ağrı ve oyuna devam edememe
• Hızlı diz şişmesi
• Hareket kaybı
• Yürüyememe

Eğer ön çapraz bağ hasar görürse menisküsten sıvı akıntısı da görülebilir. Diz ağrılarında bunun için menisküs yırtılmasından da şüphelenilebilir. Bir yaralanma sırasında dizde meydana gelen dönme, kayma ve büzülme kıkırdak yüzeyine zarar verebilir. Ön çapraz bağ ligamentindeki hasarın ciddiyetine bağlı olarak, diz ağrısı ve şişmesi de birkaç gün boyunca ortaya çıkabilir. Diz hareketlerinin anormalleşmesi yürürken zorluk çıkarabilir ve bu işlemler sayesinde onarım kısa sürede tamamlanabilir. Ancak spora tekrar başlamak istediğinizde; koşma, ağırlık kaldırma gibi zorlu egzersizler yapılmamalıdır. Sporda daha aktif olan kişilerde gözlenen ön çapraz bağ gözyaşları her yaşta görülebilir.

Ön çapraz bağ yaralanmaları durumunda, ortopedi ve travmatoloji uzmanlarına danışılmalıdır. Ön çapraz bağ tedavisinde cerrahi teknikler kullanılabilir. Aktif bir yaşam sürdürmeye ve spor yapmaya devam edecek kişiler, spor yaralanmaları ve diz ameliyatlarında uzmanlaşmış ortopedi ve travmatoloji uzmanlarını tercih etmelidir.

Ön Çapraz Bağ Yaralanması Nasıl Teşhis Edilir?

Ön çapraz bağın tıbbi muayenesi önemlidir. Spor yaralanmaları ve diz ameliyatlarında uzman olan ortopedi ve travmatoloji uzmanları bu ameliyatları yapabilir. Dizde çok ağrı olduğu durumlarda, ilk muayene yeterli olmayabilir. Görüntüleme yöntemlerini geliştiren ve daha yaygın hale gelen 3 tesla manyetik rezonans görüntüleme yöntemi sayesinde, bir yaralanmadan sonra meydana gelen değişiklikler derhal tespit edilebilir, menisküs ve kıkırdak lezyonları kolayca teşhis edilebilir.

Görselleştirme Yöntemleri Tanısında Etkili midir?

Spor yaralanmaları ve diz eklem cerrahisi konusunda uzmanlaşmış bir travmatolog, ön çapraz bağ gözyaşlarını fizik muayene ile teşhis edebilir. Bununla birlikte, benzer semptomlarla ilişkili diz rahatsızlığını gidermek için görüntüleme teknikleri kullanılabilir. X-ışını, bağ dokularını ve menisküsü görselleştirilmez.

Bununla birlikte, kemikteki kırıkları veya çeşitli diz hastalıklarını düzeltmek için röntgen çekmek önemlidir. Manyetik Rezonans (MR), hem sert hem de yumuşak dokuların görüntülenmesini sağlar. Dizin içini keşfetmek için artroskop olarak bilinen bir alet kullanabilir. Hafif ve küçük bir kamera, artroskop küçük bir kesi ile de dahil edilir ve indeks arttıkça ekrana yansır.